Slezak (Ślezak, Ślęzak) Ryszard Juliusz (1923–1979), śpiewak operowy, reżyser. Ur. 15 XI we Lwowie, był synem Juliana i Klementyny z Gowalewiczów.
Szkołę powszechną i gimnazjum S. ukończył we Lwowie, gdzie w r. 1941 zdał egzamin maturalny. W okresie lwowskim rozpoczął naukę śpiewu na prywatnych lekcjach u Romana Lubienieckiego. Do r. 1944 był księgowym na kolei we Lwowie, a później (do maja 1945) w mleczarni w Rajbrocie koło Bochni. W czerwcu 1945 przyjechał do Gdyni, gdzie początkowo pracował znów na kolei, a od r. 1947 – w Ubezpieczalni Społecznej. Równocześnie kontynuował od r. 1945 naukę w Instytucie Muzycznym (później Państwowa Średnia Szkoła Muzyczna) w Gdańsku; w r. 1948 uzyskał dyplom w klasie śpiewu solowego Adama Ludwiga i Wandy Hendrich. W t.r. został solistą Studia Muzyczno-Dramatycznego przy teatrze «Wybrzeże», kierowanego przez Iwo Galla. Na tej scenie debiutował w r. 1949 w partii Jontka w „Halce” S. Moniuszki. W r. n. został przyjęty przez Zygmunta Latoszewskiego do nowo utworzonego Studia Operowego, przekształconego później w Operę Bałtycką.
Na scenie Studia i Opery Bałtyckiej S. występował w l. 1950–8, m. in. w rolach: Leńskiego w „Eugeniuszu Onieginie” P. Czajkowskiego (1950), Stefana w „Strasznym dworze” Moniuszki (1950), Pinkertona w operze „Madama Butterfly” G. Pucciniego (1951), Jontka (1953), Tiulenina w „Młodej Gwardii” J. Mejtusa (1953). Śpiewał partie tenorowe w operach: „Peter Grimes” B. Brittena (1958), „Cyruliku sewilskim” G. Rossiniego, „Weselu Figara” W. A. Mozarta, „Harnasiach” K. Szymanowskiego. W balecie „Pan Twardowski” L. Różyckiego był «doskonałym odtwórcą» (K. Wiłkomirski) pantomimicznej roli króla Zygmunta Augusta. Kreacje te świadczyły o jego wybitnych zdolnościach scenicznych.
W r. 1954 S. rozpoczął działalność reżyserską w Operze Bałtyckiej, początkowo jako asystent reżysera. W l. 1958–9 pracował jako reżyser w Teatrze Kaszubskim w Wejherowie, gdzie zrealizował siłami amatorskimi spektakl „Porwanie Sabinek” F. Schoentana (w oprac. J. Tuwima). W l. 1959–79 był wykładowcą elementów gry scenicznej na Wydz. Wokalnym Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Sopocie i Gdańsku. W tym okresie przygotowywał studenckie spektakle, m. in.: „Straszny dwór”, „Bastien i Bastienne” Mozarta, „Schubertiada” do muzyki F. Schuberta, „Rita” G. Donizettiego. W r. 1961 otrzymał odznakę honorową «Za zasługi dla Gdańska». Delegowany przez Min. Kultury wyjechał w r. 1962 na Festiwal Mozartowski w Salzburgu. Natomiast w r. 1963 przebywał w Berlinie i Lipsku na stypendium Min. Kultury w celu doskonalenia umiejętności reżyserskich. W r. 1973 został samodzielnym reżyserem Opery Bałtyckiej. W l. 1954–77 współpracował przy realizacji 16 oper. W Operze Bałtyckiej wyreżyserował m. in. opery: „Wesele Figara”, „Cyrulika sewilskiego”, „Bal maskowy” G. Verdiego (1959), „Verbum nobile” Moniuszki (1960), „Rigoletto” Verdiego (1962), „Carmen” G. Bizeta (1963), „Opowieści Hoffmana” J. Offenbacha (1965), „Traviata” Verdiego (1966), „Madama Butterfly”, „Fra Diavolo” D. Aubera (1969), „Straszny dwór” (1969), „Aptekarz” J. Haydna (1974), „Pimpinione” G. Ph. Telemanna (1976), „Jolanta” Czajkowskiego (1977). Wspólnie z Danutą Baduszkową reżyserował „Turandot” Pucciniego (1968), „Don Kichota” J. E. Masseneta (1969), natomiast ze Stanisławem Hebanowskim – „Samsona i Dalilę” C. Saint-Saënsa. Na scenie Opery Leśnej w Sopocie zrealizował „Aidę” Verdiego i „Halkę”; tę ostatnią wystawił nadto w Operze Bydgoskiej. Jego realizacja „Balu maskowego” została przedstawiona w czerwcu 1962 na Festiwalu «Ostseewoche» w Rostocku. W recenzjach reżyserowanych przez S-ego spektakli podkreślano ich przemyślaną, dynamiczną i plastyczną koncepcję oraz bardzo dobrą współpracę zespołu operowego. Zmarł 19 III 1979 w Gdańsku, został pochowany na cmentarzu Komunalnym w Sopocie.
S. był dwa razy żonaty: ze Stanisławą Trusz, a następnie z Ireną Sylwiną Szwedą. Z drugiego małżeństwa miał córkę.
Almanach sceny polskiej 1978/79, W. 1981; Słown. Teatru Pol., II; – Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku 1947–1997. Księga jubileuszowa, Pod red. J. Krassowskiego, Gd. 1997; Państwowa Opera i Filharmonia Bałtycka w Gdańsku. W 25–lecie istnienia, Red. B. M. Jankowski, Gd. 1971; 30 lat Filharmonii, 25 lat Opery Bałtyckiej, Red. R. Szczeszak, [Gd. 1975]; – Wiłkomirski K., Wspomnień ciąg dalszy, Kr. 1980; – „Dzien. Bałtycki” 1975 nr z 26–28 IX (fot.); – Nekrologi z r. 1979: „Dzien. Bałtycki” nr 64, 65, 67, „Głos Wybrzeża” nr 64; – Arch. Opery Bałtyckiej: Teczka osobowa, S-a recenzje prasowe, fot.
Jacek Chodorowski